Porzekadło „zadać komuś lubczyka” znaczyło rozkochać kogoś w sobie, zauroczyć.
Współczesna wiedza, szczególnie farmakognozja, pozbawiła nas złudzeń co do magicznych właściwości lubczyku, ale dostarczyła nam dowodów na jego lecznicze zastosowania. To wszechstronne zioło nie jest wymagające w uprawie.
Lubczyk posiada również niepowtarzalne walory smakowe. Początkowo urzeka słodkim smakiem, który później ewoluuje w stronę gorzkich tonów. Doskonale sprawdza się jako dodatek do zup, sosów i mięs.
Lubczyk wykazuje terapeutyczne działanie na wielu obszarach naszego zdrowia. Szczególnie zalecany jest gdy występują:
- wzdęcia i nudności, substancje aromatyczne zawarte w roślinie wykazują działanie poprawiające perystaltykę jelit,
- zaburzenia syntezy enzymów trawiennych, zioło wspomagając je ułatwia trawienie i reguluje metabolizm,
- schorzenia reumatyczne, lubczyk ma działanie profilaktyczne w stanach zapalnych,
- problemy urologiczne, roślina wykazuje działanie moczopędne i przeciwzapalne,
- kłopoty z gruczołem krokowym, zioło ma działanie rozkurczowe i rozluźniające,
- problemy z pęcherzykiem żółciowym, ma działanie żółciopędne,
- w schorzeniach układu krążenia, gdyż ma właściwości naczynioruchowe.
- Lubczyk może być dodawany do naparów, dressingów, odwarów, a nawet relaksujących kąpieli.
Zioło pomocne w chorobach płuc
W ludowej medycynie lubczyk stosowany jest w celach zmniejszenia ilości śluzu zalegającego w przewodach oskrzeli i oskrzelików, co poprawia oddychanie i usprawnia wymianę gazową w pęcherzykach płucnych. Olejki eteryczne zawarte w tym surowcu wpływają łagodząco na podrażnienia płuc i poprawiają oddychanie już po kilku dniach stosowania.
Profilaktyka stanów zapalnych stawów
Lubczyk jest często wykorzystywany w profilaktyce i leczeniu zmian reumatycznych. Wspiera zdrowie stawów i nie wykazuje skutków ubocznych.
Działanie antyalergiczne
Lubczyk zawiera kwercetynę, substancje działającą hamująco na histaminę, hormon tkankowy odpowiedzialny za powstawanie reakcji alergicznych. Dzięki temu nie rozwija się pełna odpowiedź immunologiczna na różnorodne alergeny i alergik czuje się nieco lepiej.
Wykorzystanie lubczyku w domu
W dawnych czasach lubczyk był ceniony nie tylko ze względu na swoje właściwości lecznicze. Gospodynie domowe stosowały go także jako środek odstraszający owady, nieproszonych gości przebywających w szafach i spiżarniach.
Surowcem leczniczym są wszystkie części lubczyku
Jako surowiec leczniczy wykorzystywane są nie tylko ulistnione łodyżki lubczyku, ale także korzenie. Korzenie zioła można suszyć, mielić i dodawać do posiłków. Listki z łodyżkami dodaje się do zup, bulionów, sosów i sałatek. Młode liście mają szczególnie ciekawy aromat, przypominający zapach selera. Surowiec może być stosowany w mieszankach przypraw, w formie ekstraktu olejowego, soli smakowych lub świeży.
Zbiór liści lubczyku odbywa się przez cały rok. Natomiast korzeń, jeśli chcemy go zmielić, zbieramy w trzecim roku, po zakończeniu sezonu wegetacyjnego.
Uprawa lubczyku
Lubczyk nie jest kłopotliwy w uprawie. Do zaspokojenia naszego zapotrzebowania wystarczą 2 krzaczki. Najlepszym czasem na wysiew jest wczesna wiosna, marzec, najpóźniej kwiecień. Nasiona dostępne są w większości sklepów ogrodniczych i supermarketach.
Lubczyk jest rośliną, którą można rozmnażać poprzez ukorzenienie. Odcięta gałązkę należy włożyć do wody lub bezpośrednio do gleby i pozwolić jej wypuścić korzonki przybyszowe. Istnieje też możliwość zakupu gotowych sadzonek lub dojrzałych roślin.
Receptura herbatki z lubczyku
W 250 ml wody gotować przez 10 minut 1 łyżeczkę uprzednio posiekanych liści lubczyku. Taka herbatka wykazuje dobroczynny wpływ na stany zapalne dróg moczowych oraz działanie odtruwające wobec alkoholu i nikotyny.
Jak przygotować przyprawę do zup na bazie lubczyku? Aby zrobić przyprawę do zupy potrzebujemy:
- ziela lubczyku, ulistnione łodyżki, im więcej tym lepiej,
- 1 łyżeczkę świeżego ziela majeranku,
- 2 łyżeczki oleju słonecznikowego,
- 400 ml wody,
- 1 łyżeczka soli.
Sposób przygotowania:
Lubczyk należy bardzo dokładnie rozdrobnić, najlepiej zmielić w maszynce do mięsa. Tak przygotowane zioło gotować w 400 ml wody przez kwadrans. Następnie odcedzić wywar przez białe płótno i dobrze wycisnąć wodę. W kolejnym kroku należy zmieszać lubczyk, majeranek, olej i sól i smażyć wszystko do uzyskania klarownego ekstraktu. Przelać do słoiczka i odwrócić do góry nogami. Tak otrzymany koncentrat można stosować do zup, sosów lub sałatek.